Patroni roku 2021 to osoby i wydarzenia ważne dla tożsamości Polski. To osoby i wydarzenia, które w sposób znaczący oddziaływały i oddziałują na kolejne pokolenia Polaków.
27 listopada Sejm ustanowił patronów 2021 roku. Podczas 21. posiedzenia Izba uhonorowała: kard. Stefana Wyszyńskiego, Stanisława Lema, Cypriana Kamila Norwida, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego oraz Tadeusza Różewicza. Każda z wymienionych osób wniosła istotny wkład nie tylko do świata kultury, ale też do życia społecznego Polaków. Trzeba też podkreślić, że 2021 będzie także rokiem Konstytucji 3 Maja.
Stanisław Lem – futurysta cywilizacji
Sejm ustanowił 2021 Rokiem Stanisława Lema, najwybitniejszego przedstawiciela polskiej fantastyki i jednego z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction na świecie. Lem jest autorem m. in. „Cyberiady”, „Solaris” a także „Bajek robotów”. W przyszłym roku przypada 100. rocznica urodzin pisarza.
Tekst uchwały podsumowuje jego twórczość:
„W swoich rozważaniach nad kondycją współczesnego człowieka, skutkami postępu technicznego i cywilizacyjnego dostrzegał wiele zagadnień fundamentalnych dla kultury i myśli współczesnej. Przestrzegał przed negatywnymi skutkami technicznego rozwoju cywilizacji, a jego prace teoretyczne i prognozy futurologiczne mają znaczący wpływ na definiowanie miejsca ludzkości we wszechświecie i prognozowanie jej losu”.
Kardynał Stefan Wyszyński – wolny w słowie
Izba uczciła także pamięć kardynała Stefana Wyszyńskiego. W 2021 r. przypadają dwie ważne rocznice związane z postacią duchownego. Będą to 120 rocznica urodzin i 40. rocznica śmierci.
W uchwale zwrócono uwagę, że kardynał Wyszyński był głosicielem uniwersalnych wartości chrześcijańskich i mężem stanu. Występował w imieniu Ojczyzny. Przede wszystkim domagał się od komunistycznych władz poszanowania wolności religijnej. Bronił także polskiej kultury. Autorzy uchwały przypomnieli ponadto, że kardynał Wyszyński podkreślał konieczność zrozumienia znaczenia wolności Narodu, która dla każdego obywatela powinna być wielkim dobrem i rzeczywistą własnością. „Wolność Narodu była dla Prymasa Tysiąclecia priorytetem działalności kapłańskiej i społecznej” – czytamy w treści uchwały.
Cyprian Kamil Norwid – nowoczesny tradycjonalista
Posłowie podjęli także uchwałę ustanawiającą 2021 Rokiem Cypriana Kamila Norwida. Świętujemy w przyszłym roku 200 rocznicę urodzin tego wybitnego poety, dramatopisarza, prozaika i myśliciela, a także artysty sztuk pięknych. W swojej twórczości Norwid odwoływał się do narodowej i ogólnoeuropejskiej tradycji, a zarazem był odważnym nowatorem.
W dokumencie uchwały zapisano:
„Twórczy wkład Norwida w nowoczesną polską literaturę, a szerzej w polską kulturę, jest ogromny, na wielu polach decydujący. W uznaniu zasług dla polskiej sztuki, dla polskiego życia umysłowego i polskiej kultury, w dwustulecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej ogłasza rok 2021 Rokiem Cypriana Norwida”.
Krzysztof Kamil Baczyński – Kolumbowie rocznik 20
Krzysztof Kamil Baczyński – jeden z najwybitniejszych przedstawicieli poetów pokolenia Kolumbów – to kolejny patron 2021 roku. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Armii Krajowej. Ponadto dwa lata temu, na mocy postanowienia prezydenta Andrzeja Dudy, otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju polskiej kultury.
„W uznaniu zasług Krzysztofa Kamila Baczyńskiego dla polskiej sztuki, dla polskiej niepodległości i polskiej kultury, w stulecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej ogłasza rok 2021 Rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Jednocześnie Sejm Rzeczypospolitej oddaje hołd innym przedstawicielom poetów pokolenia Kolumbów poległym w trakcie okupacji niemieckiej – Tadeuszowi Gajcemu, Janowi Romockiemu, Zdzisławowi Stroińskiemu, Józefowi Szczepańskiemu i Andrzejowi Trzebińskiemu” – podkreślono w tekście dokumentu. W 2021 r. przypada 100. rocznica urodzin poety.
Tadeusz Różewicz – kontynuator awangardy
Patronem 2021 r. został również Tadeusz Różewicz. W 2021 r. przypada 100. rocznica urodzin Różewicza. Urodzony i wychowany w Radomsku, po wojnie mieszkał w Częstochowie, Budapeszcie i Gliwicach. Od 1968 roku mieszkaniec Wrocławia.
To wybitny polski poeta, dramaturg, prozaik i scenarzysta. Różewicz był także bacznym obserwatorem życia codziennego, społecznego i politycznego. Głęboko związany z losem pokolenia wojennego, co również znajduje odzwierciedlenie w jego twórczości. „Filozoficzna i egzystencjalna głębia obecna w twórczości Różewicza ma charakter uniwersalny, dzięki czemu nie tylko trafia do odbiorców z całego świata, ale jeszcze długo będzie oddziaływać na współczesną literaturę polską” – jak podkreślają twórcy uchwały.
Konstytucja 3 maja
Patroni Roku 2021 to też celebracja ważnej rocznicy, a mianowicie 330 lat od uchwalenia Konstytucji 3 maja. Uchwalony w 1791 r. przez Sejm Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego akt przede wszystkim wniósł gwarancje swobód obywatelskich. Tekst konstytucji oparty został o tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia. Jako pierwsza w Europie i druga na świecie Ustawa Rządowa stanowiła dowód głębokiego patriotyzmu oraz zrozumienia spraw obywatelskich i społecznych. Wprowadziła trójpodział władzy.
Sejm przyjął uchwałę ustanawiającą 2021 Rokiem Konstytucji 3 Maja:
„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, świadomy znaczenia Konstytucji 3 Maja jako ważnego elementu pamięci zbiorowej, oddając hołd wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego wiekopomnego aktu – myślicielom politycznym, posłom na Sejm Czteroletni, przedstawicielom ówczesnego obozu patriotycznego oraz pokoleniom Polaków, których niezłomna walka pozwoliła na przetrwanie lat niewoli i odzyskanie niepodległości, zachęca do refleksji nad dziedzictwem Konstytucji 3 Maja współcześnie” – oświadczono w uchwale.
